Główne logo strony
📅
🏷️CSS

Liczniki / numeratory CSS

W dziseijszym wpisie zagłębimy się w prostą, ale dość potężną funkcję CSS, czyli automatyczną numerację, której możemy użyć praktycznie na każym elemencie HTML. Skupimy się przede wszystkim na poleceniach counter-increment, content: counter() i counter-reset. Polecenia te mogą pomóc w łatwym tworzeniu uporządkowanych list, nawet jeśli numeracja musi być dynamiczna lub niestandardowa.

Zdecydowałem się napisać ten artykuł, ponieważ ostatnio skorzystałem z tych funkcjonalności CSS przy budowaniu tego bloga i okazały się bardzo pomocne, więc warto się nimi podzielić. Przedstawię kilka przykładów, które pomogą Ci zrozumieć, jak działa automatyczna numeracja w CSS a przykłady z mojego bloga znajdziesz tutaj (strona Shorts) oraz tutaj (numeracja linijek we fragmentach kodu).

Zrozumienie liczników CSS

Zanim zaczniemy od praktycznych przykładów, upewnijmy się, że rozumiemy, czym są liczniki CSS.

Liczniki CSS to w istocie zmienne utrzymywane przez CSS, których wartości mogą być zwiększane przez reguły CSS w celu śledzenia, ile razy są używane. Mogą one być przydatne do automatycznego numerowania nagłówków, sekcji lub innych powtarzających się elementów na stronach internetowych.

Istnieją trzy właściwości CSS związane z licznikami CSS:

  • counter-reset: Tworzy lub resetuje licznik.
  • counter-increment: Zwiększa wartość licznika.
  • counter: Wstawia wygenerowaną zawartość.

Teraz, gdy mamy już podstawy, przejdźmy do kilku przykładów.

Przypadek 1: Prosta numeracja automatyczna

Pierwszy przykład jest bardzo prosty. Chcemy po prostu utworzyć listę numerowaną, ale nie chcemy używać znacznika <ol>. Zamiast tego chcemy użyć znacznika <div> i zastosować do niego styl CSS, który automatycznie wygeneruje numerację.

Dostępność

Poniższy przykład ma tylko edukacyjnie zobrazować działanie liczników CSS. Warto zaznaczyć, że nie jest to najlepsze rozwiązanie z perspektywy dostępności i w takim przypadku powinniśmy zadbać o odpowiednie role ARIA.

Gdybyśmy faktycznie chcieli tylko pobawić się ze stylowaniem listy, najlepszym rozwiązaniem byłoby użycie znaczników <ol> lub <ul> i taki kod HTML stylować z użyciem pseudo-elemtu ::marker oraz omawianymi tutaj licznikami CSS. Przykład takiego zastosowania do znalezienia w tym artykule.

We wspomnianym już wcześniej przypadku użycia na mojej stronie Shorts, liczniki CSS stanowią jedynie dekorację dla tytułu pojedynczej sekcji, więc nie mają negatywnego wpływu na dostępność tej strony. Podobnie jest z numerowaniem linijek w kodzie źródłowym, gdzie liczniki CSS ponownie są tylko dekoracją.

PS: Dziękuję Comandeer-owi za sugestie dotyczące problemów dostępności w tym przykładzie.

<div class="list">
  <div class="list-item">Item 1</div>
  <div class="list-item">Item 2</div>
  <div class="list-item">Item 3</div>
  <div class="list-item">Item 4</div>
  <div class="list-item">Item 5</div>
</div>
.list {
  counter-reset: list;
} /* Resetujemy licznik */
 
.list-item {
  counter-increment: list;
} /* Zwiększamy wartość licznika */
 
.list-item::before {
  color: brown;
  font-weight: bold;
  content: counter(list) ") "; /* Wstawiamy wygenerowaną zawartość */
}

CodeSandbox

Na końcu tego artykułu znajdziesz CodeSandbox, w którym możesz podejrzeć wszystkie omawiane przykłady.

Przypadek 2: Numeracja zagnieżdżona

Co jeśli chcesz dodać zagnieżdżoną numerację, na przykład 1.1, 1.2, 1.2.1 i tak dalej? Liczniki CSS poradzą sobie bardzo dobrze również z tym zadaniem.

<div>
  <h1>Section</h1>
  <h2>Subsection</h2>
  <h2>Subsection</h2>
  <h1>Section</h1>
  <h2>Subsection</h2>
</div>
/* "section" nie jest nazwą tagu, tylko nazwą licznika */
body {
  counter-reset: section;
}
 
h1 {
  counter-reset: subsection;
}
 
h1::before {
  /* Każde wystąpienie "h1::before" zwiększy nam licznik o nazwie "section" */
  counter-increment: section;
  content: "Section " counter(section) ". ";
}
 
h2::before {
  color: brown;
  counter-increment: subsection;
  content: "Subsection " counter(section) "." counter(subsection) " ";
}

Przypadek 3: Numeracja niestandardowa

W przypadku, gdy chcesz użyć niestandardowej numeracji, na przykład A, B, C lub I, II, III, możesz użyć właściwości counter-style do zdefiniowania niestandardowego stylu licznika.

<div>
  <h1>Section</h1>
  <h2>Subsection</h2>
  <h2>Subsection</h2>
  <h1>Section</h1>
  <h2>Subsection</h2>
</div>
body {
  counter-reset: section;
}
 
h1 {
  counter-reset: subsection;
}
 
h1::before {
  counter-increment: section;
  content: counter(section, upper-roman) ". ";
}
 
h2::before {
  color: brown;
  counter-increment: subsection;
  content: counter(section, upper-roman) "." counter(subsection, upper-roman)
    " ";
}

Przypadek 4: Liczenie w dół

W przypadku, gdy chcesz użyć licznika do liczenia w dół, na przykład 5, 4, 3, możesz użyć właściwości counter-increment z ujemną wartością.

<div>
  <h1>Chapter title here...</h1>
  <h1>Chapter title here...</h1>
  <h1>Chapter title here...</h1>
</div>
body {
  /* Zaczynamy liczyć od 4 */
  counter-reset: section 4;
}
 
h1::before {
  /* Pomniejszamy nasz licznik o 1 */
  color: brown;
  counter-increment: section -1;
  content: "Chapter " counter(section) ". ";
}

CodeSandBox

Wszystkie przedstawione tutaj przypadku możesz podejrzeć w poniższym CodeSandBox. Każdy przypadek znajduje się w osobnym pliku HTML, więc możesz łatwo przełączać się między nimi.

Podsumowanie

Jak widać, liczniki CSS oferują wszechstronny sposób automatycznego numerowania elementów na stronie internetowej. Mogą one obsługiwać zarówno proste przypadki, jak i bardziej złożone, obejmujące numerację zagnieżdżoną lub odwróconą.

Jak widać w powyższych przykładach, istnieje wiele fajnych rzeczy, które można zrobić z licznikami CSS, w tym stylizowanie liczników, mieszanie liczników ze statyczną zawartością, a nawet używanie liczników w połączeniu z innymi funkcjami CSS, takimi jak pseudoelementy. Zachęcam do samodzielnego eksperymentowania i zobaczenia, jakie ekscytujące efekty można wymyślić 💡.

Masz uwagi lub sugestie do tego wpisu?

discord iconPrzejdź na Discord